Śmierć członka bliższej lub dalszej rodziny powoduje, że najbliżsi stają się spadkobiercami. Powstaje wówczas sporo wątpliwości kto wchodzi w skład grona spadkobierców, a zwłaszcza wtedy gdy spadek zostanie odrzucony przez kilka osób. Dlatego dziś na warsztat trafia kolejność dziedziczenia spadku – kto po kim dziedziczy?
W sytuacji sporządzenia przez spadkodawcę testamentu, to wola wyrażona w testamencie ma pierwszeństwo przed ustawowymi regułami dziedziczenia. Ale wróćmy do kolejności dziedziczenia.
W kodeksie cywilnym wyróżnia się sześć grup spadkobierców ustawowych.
Grupy spadkobierców
Pierwszą grupę spadkobierców stanowią małżonek oraz dzieci zmarłego. Jeżeli któreś z dzieci spadkodawcy zmarło przed nim, ale zostawiło własne potomstwo, wtedy udział w spadku przechodzi na nie.
Do drugiej grupy spadkobierców ustawowych należą małżonek oraz rodzice spadkodawcy. Warto zauważyć, że jeżeli spadkodawca nie pozostawał w związku małżeńskim, wówczas jedynymi spadkobiercami będą rodzice.
Trzecią grupę spadkobierców stanowią małżonek oraz rodzeństwo spadkodawcy. Jeżeli któreś z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, ale posiadało dzieci, wtedy udział w spadku przypada tym dzieciom. Do czwartej grupy spadkobierców należą dziadkowie spadkodawcy oraz ich zstępni (czyli dzieci dziadków).
Piątą grupę spadkobierców ustawowych stanowią dzieci małżonka spadkodawcy (w kodeksie cywilnym określani mianem pasierbów). Jednak takie dziedziczenie jest możliwe, gdy w momencie otwarcia spadku nie żyją ich rodzice.
Ostatnią, szóstą grupę spadkobierców ustawowych tworzą gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gmina będzie dziedziczyć wtedy, gdy zmarły nie miał bliskich osób. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy Skarb Państwa otrzyma spadek.
Kolejność dziedziczenia spadku – kto po kim dziedziczy?
Na koniec warto wspomnieć, że małżonek będzie dziedziczył tylko wtedy, gdy w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy pozostawał z nim w związku małżeńskim. Oznacza to, że w przypadku prawomocnego orzeczenia rozwodu lub separacji, były małżonek nie będzie spadkobiercą ustawowym. Co istotne, w pierwszej grupie spadkobierców znajdują się wszystkie dzieci spadkodawcy, bez względu na to, czy pochodziły z małżeństwa zakończonego rozwodem lub związku nieformalnego. Znając kolejność dziedziczenia ustawowego znacznie łatwiej jest określić kto i w jakiej sytuacji będzie dziedziczyć po zmarłej osobie.
*wstępni – określenie, które dotyczy rodziców, dziadków i pradziadków etc.
*zstępni – określenie, które dotyczy dzieci, wnuki, prawników etc.